ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ – [ Φωτογραφίες: Νίκος Παπαχρήστου/ Οικουμενικό Πατριαρχείο]
«Δεν μας αφήνουν να χαρούμε τη χαρά της Λειτουργίας στην Σουμελά. Γιατί; Τόσο απλά πράγματα, για λίγες ώρες, θα πάμε, θα προσευχηθούμε κατά την πίστη μας, κατά την θρησκεία μας, και θα γυρίσουμε στα σπίτια μας. Ούτε μία ημέρα, αλλά λίγες ώρες», επισήμανε – μεταξύ άλλων- ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, αναφερόμενος στο γεγονός ότι δεν έχει δοθεί ακόμα γραπτώς από τις τουρκικές αρχές η άδεια για την τέλεση της Θείας Λειτουργίας στις 15 Αυγούστου στην ιστορική Μονή της Παναγίας Σουμελά στον Πόντο.
Ο Παναγιώτατος χοροστάτησε χθες, Πέμπτη 10 Αυγούστου, κατά τον Παρακλητικό Κανόνα προς την Υπεραγία Θεοτόκο στον Ιερό Ναό της Παναγίας της Κουμαριώτισσας στο Νιχώρι του Βοσπόρου.
«Οι αρμόδιες αρχές αρχικώς ήσαν αρνητικές σε αυτό το αίτημά μας για το προσκύνημα το εφετινό. Και το Πατριαρχείο μας εξέδωσε ανακοινωθέν διότι υπήρχαν και υπάρχουν πολλοί ενδιαφερόμενοι που θέλουν να έρθουν στο προσκύνημα αυτό στην Τραπεζούντα, στην Παναγία Σουμελά, και είπαμε ότι δυστυχώς δεν έχουμε την άδεια και δεν θα γίνει η Πατριαρχική Λειτουργία. Όμως λίγο αργότερα ήρθαν ευχάριστα νέα από την πρωτεύουσα ότι θα έχουμε την άδεια να πάμε και να λειτουργήσουμε», τόνισε ο Παναγιώτατος για να προσθέσει ότι:
«Μέχρις αυτής της στιγμής δεν έχει περιέλθει στα χέρια μου η γραπτή άδεια. Είναι μόνο προφορικά μηνύματα κατόπιν της λήψεως των οποίων βγάλαμε ως Πατριαρχείο άλλη ανακοίνωση και είπαμε ότι θα γίνει η Λειτουργία και εφέτος στην Παναγία Σουμελά».
Κατά την ομιλία του ο Παναγιώτατος αναφέρθηκε και στις αντιδράσεις που προκλήθηκαν από τη θετική προφορική άδεια για τη Θεία Λειτουργία στην Παναγία Σουμελά, αλλά και στη Συνθήκη της Λωζάνης.
«Χθες το βράδυ διάβαζα τα αποκόμματα των εφημερίδων που μου έδωσε ο κύριος Παπαχρήστου για τις αντιδράσεις που προέκυψαν και μετά την έκδοση της θετικής αδείας. Ένας βουλευτής ενός μικρού καινούργιου κόμματος κατέθεσε επερώτηση στη Βουλή στην Άγκυρα, αντιδρώντας και διαμαρτυρόμενος για την μετάβασή μου εκεί, για τη Λειτουργία που θα κάνω συν Θεώ, αν θα την κάνω τελικά. Και έλεγε ο κ. βουλευτής ότι με τη Λειτουργία αυτή παραβιάζεται η Συνθήκη της Λωζάννης. Από πού και ως πού; Η οποία Συνθήκη της Λωζάννης, όπως ξέρετε, πριν από λίγες ημέρες συμπλήρωσε 100 χρόνια αφότου υπεγράφη στην Ελβετία, στις 24 Ιουλίου. Η Λωζάννη λέει και άλλα πράγματα για την πατρίδα μου την Ίμβρο και ευρύτερα για τα καθ’ ημάς, για το δικαίωμά μας στην θεολογική εκπαίδευση. Χάλκη παραμένει κλειστεί. Η Λωζάννη λέει πράγματα τα οποία τα στερούμεθα, δεν μας τα έδωσαν έως τώρα. Και έρχεται να μας πει ο κύριος βουλευτής ότι εμείς παραβιάζουμε τη Συνθήκη της Λωζάννης».
«Ένα άλλο δημοσίευμα έλεγε ότι 15 Αυγούστου που θα πάει ο Πατριάρχης εκεί είναι η επέτειος της κατακτήσεως της Τραπεζούντας από τους Οθωμανούς. Όταν πριν 13 χρόνια, το 2010, θα πήγαινα για πρώτη φορά να λειτουργήσω εκεί, είχα μία τηλεφωνική επικοινωνία με τον τότε υπουργό πολιτισμού και τουρισμού της χώρας, έναν ευγενέστατο κύριο, ο οποίος μου είπε πολύ ευγενικά «γιατί διαλέξατε την 15η Αυγούστου;». Και είπα ότι είναι η ημέρα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου η οποία, με τη διαφορά βέβαια των 13 ημερών, όσες εκκλησίες ακολουθούν το παλαιό ημερολόγιο θα γιορτάσουν την Κοίμηση στις 28 Αυγούστου. Αλλά εμείς και πολλές άλλες Εκκλησίες γιορτάζουμε στις 15 Αυγούστου. Και είπα κύριε Υπουργέ μπορεί να είναι σύμπτωσις να είναι και η κατάκτηση της Τραπεζούντας, αλλά εμείς δεν έχουμε καμία κακή πρόθεση, δεν αναμειγνυόμεθα στην πολιτική κτλ. Και τελικά μου επέτρεψαν τότε, επαναλαμβάνω, πριν από 13 χρόνια, και κάναμε την πρώτη ιστορική, θα έλεγα, Λειτουργία».
«Τώρα ευρισκόμενος στο Νιχώρι, δεν μπορώ παρά να θυμηθώ ένα άλλο δυσάρεστο γεγονός, τα πρώτα χρόνια της Πατριαρχείας μου, τη δεκαετία του ‘90. Είχαν βεβηλώσει το Κοιμητήριο του Νεοχωρίου, άνοιξαν τους τάφους και πέταξαν τα οστά των νεκρών μας, δεξιά και αριστερά. Εκνευρίστηκα, στεναχωρήθηκα πάρα πολύ και ήρθα εδώ στην Παναγία και χοροστάτησα και, επιτρέψτε μου να το πω έτσι, εξεφώνησα έναν πύρινο λόγο, τολμηρό, αλλά όταν λέει κανείς την αλήθεια και την πραγματικότητα μπορεί να γίνει τολμηρός και να μην φοβάται. Και έκτοτε μίλησα πολλές φορές για τις αδικίες που μας γίνονται, χωρίς να παραλείπω να ευγνωμονώ και να επαινώ και τα καλά και τα θετικά τα οποία απολαμβάνουμε. Άλλο το ένα και άλλο το άλλο. Μακάρι να ήταν μόνο ευχάριστα τα περί ημάς και θα ήσαν ευχάριστα εάν ετηρούντο οι νόμου και αν δεν γινόντουσαν διακρίσεις».
Ο Παναγιώτατος μίλησε και για την απαγόρευση της φωτογραφικής έκθεσης που επρόκειτο να εγκαινιαστεί τις επόμενες μέρες στην Ιμβρο σχετικά με τα γεγονότα του 1964. «Ένα άλλο δυσάρεστο, αυτές τις ημέρες επρόκειτο να γίνει στην γενέτειρά μου στην Ίμβρο μία έκθεσις από μία δημοσιογράφο για τα γεγονότα που έγιναν το 1964, για τα οποία είχαν αδειάσει η Ίμβρος και η Τένεδος από το ομογενές στοιχείο. Να πω ενδεικτικά ότι η Ίμβρος είχε επτά με οχτώ χιλιάδες χριστιανούς, Ρωμιούς, και με τα γεγονότα του ‘64 έμειναν 300. Και σήμερα με την αλλαγή προς το καλύτερο των συνθηκών οι 300 έγιναν 600, αλλά πού οι 7.000 και πού οι 600;
Λοιπόν, απαγόρευσαν στην κοπέλα αυτή να κάνει την έκθεση σε λίγες μέρες που θα γινόταν, διότι, λέει, γιατί δεν μπορούμε να μιλούμε για όσα συνέβησαν στη δεκαετία του 60. Ας μην συνέβαιναν. Ας μην συνέβαιναν. Γιατί να ντρεπόμαστε να αντιμετωπίζουμε την πραγματικότητα; Πρέπει να συμφιλιωνόμαστε με την ιστορία μας, με το παρελθόν μας. Και να λέμε τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη. Και όπως λέει το Ευαγγέλιο, το ναι ναι και το ου ου».
«Δεν μας αφήνουν να χαρούμε τη χαρά της Λειτουργίας στη Σουμελά. Γιατί; Τόσο απλά πράγματα, για λίγες ώρες, θα πάμε, θα προσευχηθούμε κατά την πίστη μας, κατά τη θρησκεία μας, και θα γυρίσουμε στα σπίτια μας. Ούτε μία ημέρα, λίγες ώρες», τόνισε.
«Εγώ ζήτησα και πέρυσι και φέτος να κάνουμε και τον Εσπερινό της παραμονής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου σε ένα παλαιό γυναικείο Ελληνικό μοναστήρι στα υψώματα της Τραπεζούντας, την Θεοσκέπαστο. Και έτσι τα δύο τρία χρόνια κάνουμε τον Εσπερινό της Παναγίας στην Καθολική εκκλησία της Τραπεζούντας η οποία μας παραχωρείται λίαν ευχαρίστως από τους Καθολικούς αδελφούς», πρόσθεσε.
«Μπορεί να είμαι ο ποιμενάρχης αυτής της Πόλεως, αλλά είμαι ο πρώτος και ο έσχατος προσκυνητής της χάριτος της Παναγίας μας», είπε κλείνοντας την ομιλία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης και ευχόμενος σε όλο το εκκλησίασμα – ανάμεσά τους, ένας γυναικείος όμιλος προσκυνητών από τον Εβρο,- «να έχουμε όλοι μας τις ευλογίες της Παναγίας και όλα τα καλά του Θεού και να έχουμε καλύτερες μέρες και εσείς εκεί στη Θράκη και εμείς στη Βασιλεύουσα. Να μην έχουμε αυτές τις μικροστενοχώριες και αυτές τις διακρίσεις. Είμεθα πολίτες όπως και οι υπόλοιποι πολίτες της χώρας αυτής, οι οποίοι έχουν άλλο θρήσκευμα. Και εμείς έχουμε άλλο θρήσκευμα. Πρέπει να σεβόμεθα ο ένας τον άλλο και να ζούμε ειρηνικά, αρμονικά, όμορφα, όπως θα ήθελε ο Θεός, ο οποίος είναι ο Θεός της ειρήνης και της αγάπης».
