ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ, της Ματίνας Δεμελή
“Ένα σημαντικό βήμα θα ήταν μια συμφωνία με τις πλευρές για τον διορισμό απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος θα μπορούσε να διερευνήσει τρόπους επίτευξης κοινού εδάφους για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για μια μόνιμη διευθέτηση στην Κύπρο” Αυτό τονίζει ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες στην έκθεση για τις Καλές Υπηρεσίες προς το Συμβούλιο Ασφαλείας που αφορά το διάστημα από τις 13 Δεκεμβρίου 2022 έως τις 12 Ιουνίου 2023.
“Ενθαρρύνω τους δύο ηγέτες να είναι ενεργοί στην αναζήτηση αμοιβαία αποδεκτών τρόπων διαλόγου, καθώς πιστεύω ότι αυτό παραμένει ζωτικής σημασίας για την εξεύρεση μιας αμοιβαία αποδεκτής οδού προς τα εμπρός. Χαιρετίζω επίσης τον άμεσο δίαυλο επικοινωνίας που δημιουργήθηκε μεταξύ των δύο ηγετών ως μέσο οικοδόμησης εμπιστοσύνης και ανταλλαγής απόψεων για καθημερινά θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος” τονίζει ο ΓΓ στην έκθεση.
Ο κ. Γκουντέρες στην έκθεση για τις Καλές Υπηρεσίες έκανε αναφορά στην εκλογή του Νικου Χριστοδουλίδη, ακόμη επεσήμανε την επίσκεψη πριν μερικούς μήνες, της Αναπληρώτριας Γενικής Γραμματέως Πολιτικών και Ειρηνευτικών Υποθέσεων, Ρόζμαρι Ντι Κάρλο στην Κύπρο ενώ τόνισε πως η πρώτη “πρόσωπο με πρόσωπο” συνάντηση του κ. Χριστοδουλίδη και του κ. Τατάρ ήταν ένα θετικό βήμα για τη δημιουργία σύνδεσης μεταξύ των δύο πλευρών.
Ο ΓΓ τονίζει ακόμη στην έκθεση ότι η περιφερειακή δυναμική και οι διμερείς σχέσεις μεταξύ των εγγυητριών δυνάμεων της Ελλάδας και της Τουρκίας βελτιώθηκαν κατά την περίοδο αναφοράς, η οποία σημαδεύτηκε από εκλογές στις δύο χώρες, από τους σεισμούς στην Τουρκία, καθώς και από το σιδηροδρομικό δυστύχημα στην Ελλάδα στις 28 Φεβρουαρίου.
“Συγχαίρω τις κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Τουρκίας για τη θετική στροφή που έγινε στις διμερείς σχέσεις τους. Ενθαρρύνω τους δύο ηγέτες στην Κύπρο να να προβούν σε διάλογο για να αναζητήσουν μια αμοιβαία αποδεκτή πορεία για το Κυπριακό.
Να συμφωνήσουν και να εφαρμόσουν αμοιβαία αποδεκτά μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που μπορούν να συμβάλουν σε ένα περιβάλλον πιο ευνοϊκό για μια διευθέτηση. Προτρέπω τους δύο ηγέτες να συμμετάσχουν σε συζητήσεις για τις αντίστοιχες προτάσεις τους που έχουν υποβληθεί στο πνεύμα της οικοδόμησης εμπιστοσύνης και της εξεύρεσης κοινού εδάφους προς όφελος όλων. Για το σκοπό αυτό, και οι δύο ηγέτες θα πρέπει να προωθήσουν ενεργά την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, τη συνεργασία και το εμπόριο, μεταξύ άλλων μέσω της βελτίωσης των υφιστάμενων σημείων διέλευσης και του ανοίγματος νέων. Οι δύο πλευρές θα πρέπει επίσης να συνεργαστούν σε θέματα που σχετίζονται με την παράτυπη μετανάστευση. Θα πρέπει επίσης να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην εξέταση χρήσιμων μονομερών βημάτων ή χειρονομιών, καθώς αυτά μπορεί να συνιστούν σημαντικές επενδύσεις για μια αμοιβαία αποδεκτή διευθέτηση”
Βαρώσια
Ο ΓΓ τόνισε τη σημασία που έχει τα μέρη να απέχουν από μονομερείς ενέργειες τόσο εντός όσο και δίπλα στη νεκρή ζώνη που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις, ενώ κάλεσε όλα τα μέρη να ξεκινήσουν διάλογο για να επιλύσουν τις διαφορές τους.
“Επαναλαμβάνω την ανησυχία μου για τις εξελίξεις στην περιφραγμένη περιοχή των Βαρωσίων και σημειώνω ότι η θέση των Ηνωμένων Εθνών για τα Βαρώσια παραμένει αμετάβλητη. Υπενθυμίζω τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας για το θέμα, ιδίως τα ψηφίσματα 550 (1984) και 789 (1992), και υπογραμμίζω τη σημασία της πλήρους τήρησης των ψηφισμάτων αυτών.
Ενέργεια
Στην έκθεση ο ΓΓ προτρέπει τις δύο πλευρές να καταβάλουν ειλικρινείς προσπάθειες για τη διερεύνηση επιλογών για βιώσιμη ενεργειακή συνεργασία εντός και γύρω από το νησί που μπορεί να ωφελήσουν όλα τα μέρη, και να απόσχουν από τη λήψη μέτρων που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις. “Οι φυσικοί πόροι εντός και γύρω από την Κύπρο θα πρέπει να ωφελούν και τις δύο κοινότητες και να αποτελούν ισχυρό κίνητρο για τα μέρη να επιδιώξουν αμοιβαία αποδεκτές και βιώσιμες λύσεις σε διαφωνίες που σχετίζονται με τους φυσικούς πόρους”.
Τεχνικές Επιτροπές
Ο ΓΓ αναφέρθηκε ακόμη στη συνέχεια του έργου των τεχνικών επιτροπών μετά την αλλαγή της ελληνοκυπριακής ηγεσίας και τη δέσμευση και των δύο πλευρών μετά τις εκλογές να επιταχύνουν τον ρυθμό των δραστηριοτήτων των επιτροπών.
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι σημειώθηκε πρόοδος στους τομείς της διαχείρισης κρίσεων, της ισότητας των φύλων, της πολιτιστικής κληρονομιάς, του εγκλήματος, των ποινικών, οικονομικών και εμπορικών θεμάτων και στον τομέα της υγείας.
“Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τα πολλά πιεστικά ζητήματα που θα επωφεληθούν από την ενδονησιωτική συνεργασία, οι τεχνικές επιτροπές θα μπορούσαν να κάνουν περισσότερα. Ειδικότερα, τα οδοφράγματα που αντιμετωπίζει η Τεχνική Επιτροπή Παιδείας είναι ατυχή και πρέπει να αντιμετωπιστούν. Θα πρέπει επίσης να επιλυθούν οι καθυστερήσεις που αντιμετωπίζουν άλλες επιτροπές στην υλοποίηση των προτεινόμενων δραστηριοτήτων τους.
Πιστεύω ότι μόνο πραγματική πρόοδος προς την επίτευξη συναίνεσης αφετηρίας για ουσιαστικές, προσανατολισμένες στα αποτελέσματα διαπραγματεύσεις που οδηγούν σε μια διευθέτηση θα καθησυχάσει τους Κύπριους καθώς και τη διεθνή κοινότητα ότι ένα ειρηνικό και κοινό μέλλον στο νησί παραμένει πραγματικά δυνατό” τονίζεται στην έκθεση.
Αγνοούμενοι
Ο ΓΓ κάνει αναφορά στις εκταφές του ομαδικού τάφου Atlılar/Aloa που επιτεύχθηκε τον περασμένο Ιανουάριο, το Έλληνα μέλος της ΔΕΑ αποσύρθηκε από αυτή τη συμφωνία ακριβώς πριν ξεκινήσουν οι προγραμματισμένες ανασκαφές.
“Επειδή το πρόβλημα παρέμενε άλυτο, παρενέβη και κάλεσα τον Ελληνοκύπριο ηγέτη για να του μεταφέρω την προσδοκία μου ότι η εκταφή θα πραγματοποιηθεί όπως είχε προγραμματιστεί χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση και ότι δεν θα αφήσουμε πολιτικούς προβληματισμούς να επισκιάσουν το σημαντικό ανθρωπιστικό έργο της ΔΕΑ, που πρόκειται να φέρει κλείσιμο στις πληγείσες οικογένειες μέσω της επιστροφής των λειψάνων των αγνοουμένων συγγενών τους που περίμεναν εδώ και χρόνια να ξεκινήσουν οι εκταφές στην περίπτωση του Atlılar/Aloa”.
