ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ – GreekNewsUSA/ ΑΠΕ-ΜΠΕ
“Για τον Εντμουντ Κίλι η Ελλάδα δεν ήταν απλώς μια χώρα που γνώρισε και έζησε. Ήταν η δεύτερη πατρίδα του. Τον αποχαιρετούμε ως Έλληνα, με τον απεριόριστο σεβασμό που οφείλουμε στο σημαντικό του έργο και στη σπουδαία του συμβολή στη μετάδοση της ελληνικής κουλτούρας”, υπογράμμισε σε μήνυμά της η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στο άκουσμα του θανάτου του σπουδαίου Ελληνιστή, ποιητή, μυθιστοριογράφου και μεταφραστή, Εντμουντ Κίλι, ο οποίος “έφυγε” από τη ζωή την Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου στο Πρίνστον όπου ζούσε, σε ηλικία 94 ετών.
“Το πολύπλευρο, πολυδιάστατο έργο του Έντμουντ Κίλι συνδέθηκε με βαθείς δεσμούς με την Ελλάδα, με μια σχέση λατρείας για τον τόπο, τη γλώσσα, τους στίχους των Ελλήνων ποιητών. Γνώρισε στο αγγλόφωνο κοινό την ποίηση του Σεφέρη, του Καβάφη, του Ρίτσου και του Σικελιανού, μεταφέροντας, πέρα από τις λέξεις, το πνεύμα, την αίσθηση της ελληνικής ποίησης, μέσα από τις προσωπικές σχέσεις που ανέπτυξε, με ξεχωριστή τη μακρά φιλία του με τον Γιώργο Σεφέρη”, πρόσθεσε η κ. Μενδώνη, εκφράζοντας τα θερμότερα συλλυπητήριά της στους οικείους του Εντμουντ Κίλι.
Γεννημένος στη Δαμασκό της Συρίας το 1928 από Αμερικανούς γονείς, ο Εντμουντ Κίλι έζησε τα νεανικά του χρόνια στη Συρία, τον Καναδά και την Ελλάδα του Μεσοπολέμου, όπου ο πατέρας του υπηρέτησε ως Πρόξενος των ΗΠΑ.
Σπούδασε αγγλική και αμερικανική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον και συνέχισε με διδακτορικές σπουδές συγκριτικής λογοτεχνίας στην Οξφόρδη. Έκανε το διδακτορικό του πάνω στον Καβάφη και στον Σεφέρη, μετέφρασε το έργο του Αλεξανδρινού ποιητή κι έγινε φίλος και μεταφραστής του Έλληνα νομπελίστα.
Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρώτος πρόεδρος το 1970 της Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών και δύο φορές χρημάτισε πρόεδρός της.
Υπηρέτησε ως πρόεδρος του Αμερικανικού Κέντρου ΡΕΝ, της εταιρείας συγγραφέων, από το 1991-93 και, σε εννέα περιπτώσεις, εκπροσώπησε το Κέντρο σε διεθνή συνέδρια του ΡΕΝ: στο Λουγκάνο, στο Παρίσι, στη Βιέννη, στη Βαρκελώνη, στο Ρίο ντε Τζανέιρο, στο Σαντιάγκο ντε Κομποστέλα, στο Περθ, στη Γκουανταλαχάρα και στο Εδιμβούργο.
Μελέτησε ιδιαίτερα την ελληνική ποίηση του 20ού αι., με έμφαση στο έργο του Καβάφη και του Σεφέρη, ποίηση των οποίων μετέφρασε, όπως και των Ελύτη, Σικελιανού, Ρίτσου και άλλων. Επιμελήθηκε πολλές αγγλόφωνες ανθολογίες νεοελληνικής ποίησης. Από τους σημαντικότερους μεταφραστές ελληνικής ποίησης (ορισμένες φορές σε συνεργασία με τον Φίλιπ Σέραρντ ή τον Γ. Π. Σαββίδη) στα αγγλικά, είχε σπουδαίο ρόλο στη διάδοση της σύγχρονης λογοτεχνίας μας στον αγγλόφωνο κόσμο μεταπολεμικά.
Δημιούργησε και διηύθυνε επί σαράντα χρόνια το Τμήμα Ελληνικής Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, όπου δίδαξε και ο ίδιος Νεοελληνική Λογοτεχνία.
Έχει πολλές φορές τιμηθεί για το συγγραφικό και μεταφραστικό του έργο. Για το πρώτο μυθιστόρημά του “The Libation” (Η σπονδή) ο Κίλι τιμήθηκε με το Rome Prize της Αμερικανικής Ακαδημίας Γραμμάτων και Τεχνών. Το 1992 εξελέγη εταίρος της Αμερικανικής Ακαδημίας Γραμμάτων και Επιστημών. Για τις μεταφράσεις έργων ποίησης τιμήθηκε με το Columbia Translation Center/PEN Award (1975), το Harold Morton Landon Award της Ακαδημίας Αμερικανών Ποιητών (1980) και το Πρώτο Ευρωπαϊκό Βραβείο για τη Μετάφραση Ποίησης που απονέμει η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (1987).
Στα ελληνικά κυκλοφορούν τέσσερα μυθιστορήματά του: “Τα ημερολόγια μιας έρημης χώρας”, “Το τελευταίο καλοκαίρι της αθωότητας”, “Η σιωπηλή κραυγή της μνήμης” και “Η σπουδή”, όλα από τις εκδόσεις Εξάντας. Επίσης κυκλοφορεί, από τον ίδιο εκδότη, το βιβλίο του “Αναπλάθοντας τον παράδεισο – το Ελληνικό ταξίδι (1937-1947)”.
Έκανε την Ελλάδα δεύτερη πατρίδα του, και μαζί με την Ελληνίδα σύζυγό του μοίραζαν τον χρόνο τους στην Ελλάδα και στις Ηνωμένες Πολιτείες.
“Στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον ο Μάικ Κίλι ήταν ο ιδρυτής και ο στυλοβάτης των Ελληνικών Σπουδών από τη στιγμή που συστάθηκαν ως επιστημονικό αντικείμενο το 1979. Χωρίς τον Μάικ δεν θα ήμασταν εδώ που βρισκόμαστε σήμερα. Για όλους εμάς στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών που είχαμε το προνόμιο να τον γνωρίσουμε ο Μάικ ήταν δάσκαλος, συνάδελφος, σύντροφος, μέντοράς μας σε οτιδήποτε αφορούσε την Ελλάδα και τον ελληνικό κόσμο, συνταξιδιώτης μας σε όλα τα μέρη της Ελλάδας και πιστός φίλος. Μέχρι τις τελευταίες του ώρες ρωτούσε διαρκώς για το πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών και τα σχέδιά μας για το μέλλον”, σημειώνει σε σχετική ανακοίνωση ο διευθυντής του Seeger Center for Hellenic Studies στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον, Δημήτρης Γόντικας.
