ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ – της Ρεβέκκας Παπαδοπούλου
Φωτογραφίες: GANP/ Δημήτρης Πανάγος
“Μπορείς ένα τέτοιο δέντρο [όπως ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας] να το ξεριζώσεις”; διερωτήθηκε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος, χαιρετίζοντας την εκδήλωση μνήμης και τιμής με τίτλο “100 Χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή – Μνήμες, Ήχοι και Ζωή” που διοργάνωσε την Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου η ιστορική κοινότητα της Ζωοδόχου Πηγής στο Μπρονξ.
“Δεν ξεριζώνονται πολιτισμοί, δεν ξεριζώνονται παραδόσεις βαθειές, όπως η παράδοση και ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας, ένας Ελληνισμός που είχε ρίζες τουλάχιστον πέντε χιλιάδων ετών”, είπε, προσθέτοντας πως “δεν ήταν απλά ότι κάποιοι Έλληνες, έστω και πολλοί, έγινε πόλεμος, αναγκάστηκαν να φύγουν και πήγαν αλλού. Δεν πρόκειται για ένα τόσο απλό γεγονός”.
Και συνέχισε λέγοντας: “Είμαι και εγώ μαζί σας, όπως όλοι. Είμαστε όλοι ενοχλημένοι από τις φωνές εκείνες που ανεβάζουν τους τόνους μεταξύ των δύο χωρών, που ρίχνουν λάδι στη φωτιά, που παρακινούν τους ανθρώπους σε πόλεμο, σε εχθροπραξίες, σε επιθετικότητα, σε κακία, σε αναθεωρητικές μνήμες του παρελθόντος”.
“Όλα αυτά δεν ανήκουν στην κουλτούρα μας, δεν ανήκουν στον πολιτισμό μας. Εμείς καταφέραμε την καταστροφή να την ξανακάνουμε πολιτισμό. Φέραμε τα φώτα του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας… Κοιτάζουμε μπροστά με αισιοδοξία. Θυμόμαστε το τι έγινε γιατί αυτό που είχαμε ήταν μεγάλο, γιατί αυτό που έγινε ήταν άδικο. Γιατί αυτό που έγινε ήταν απάνθρωπο”, πρόσθεσε.
Καλωσορίζοντας τον Αρχιεπίσκοπο και τους παρισταμένους, η δημοσιογράφος – κοινωνιολόγος, δρ Δέσποινα Αφεντούλη, επισήμανε ότι “μνήμες, ήχοι και ζωή βρίσκονται στο επίκεντρο της σημερινής μας εκδήλωσης, μνημονεύουμε με νηφαλιότητα την ιστορία μας, τιμάμε τους προγόνους μας και διευρύνουμε τη σχέση μας με την μικρασιατική μας παράδοση μέσα από ήχους από τα αγαπημένα αυτά μέρη που κάποτε έσφυζαν από Ελληνισμό”.
Η δρ Αφεντούλη ήταν και η κεντρική ομιλήτρια της εκδήλωσης, ανέπτυξε το θέμα “Εκατό χρόνια μνήμης από τη Μικρασιατική Καταστροφή”.
“Μετά από μια δεκαετία πολέμων, την εθνική εποποϊα και τη Συνθήκη των Σεβρών, ο εθνικός διχασμός μεταξύ Βενιζελικών και Βασιλικών επέφερε τραγικές συνέπειες για τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας. Η καταστροφή της Σμύρνης που πολλοί το έβλεπαν αλλά δεν το απέτρεπαν. Οι ευθύνες πολλές όπως και οι υποσχέσεις. Ηταν θέμα χρόνου. Για την Ελλάδα η Μικρασιατική Καταστροφή αποτελεί ίσως το πιο τραγικό γεγονός του 20ου αιώνα”, ανέφερε -μεταξύ άλλων- δρ Αφεντούλη.
Με βιντεοσκοπημένα μηνύματά τους χαιρέτησαν την εκδήλωση ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη, Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου και ο Γενικός Πρόξενος της Κύπρου, Μιχάλης Φυρίλλας, ενώ παρών ήταν ο Πρόξενος της Ελλάδας, Δημήτρης Παπαγεωργίου.
“Η ενσωμάτωση των προσφύγων στον εθνικό κορμό αποτελεί μάλλον το κορυφαίο ειρηνικό επίτευγμα του Ελληνικού Κράτους. Μια χώρα κατάκοπη και καταχρεωμένη, ύστερα από 10 χρόνια πολέμων και μαχών, εσωτερικά ασταθής και με ελάχιστους πόρους, να πετυχαίνει ένα αληθινό θαύμα. Να μετατρέπει ουσιαστικά το θρήνο, την τραγωδία, σε πνοή δημιουργίας”, τόνισε -μεταξύ άλλων- ο κ. Κωνσταντίνου.
“Όσοι από μας στην Κύπρο είχαν την εμπειρία της προσφυγιάς, γνωρίζουν πολύ καλά τι βίωσαν οι Μικρασιάτες. Κι όμως επιβίωσαν”, ανέφερε ο κ. Φυρίλλας, τονίζοντας πως “δεν ξεχνάμε την Μικρασιατική Καταστροφή” και ότι σήμερα είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε όποιες προκλήσεις.
«Σήμερα είμαστε όλοι πρόσφυγες», είπε στο καλωσόρισμά του ο π. Βασίλειος Λούρος, προϊστάμενος της Κοινότητας της Ζωοδόχου Πηγής.
«Είμαστε εδώ για να θυμηθούμε και να τιμήσουμε» είπε στο χαιρετισμό του ο πρόεδρος της Κοινότητας, Κωνσταντίνος Καρούνος.
Οι μαθητές του Ελληνο-Αμερικανικού Ινστιτούτου, Αθανάσιος Παππάς και Κατερίνα Δασκαλάκη απήγγειλαν ποίημα και τραγούδησαν, υπό την καθοδήγηση της δασκάλας τους, κ. Γιώτας Παπαγρηγορίου και του χοράρχη της Παιδικής Χορωδίας, Νεκτάριου Αντωνίου.
Ακολούθησε μουσικοχορευτική παράσταση με το Χορευτικό Τμήμα της κοινότητας να παρουσιάζει χορούς από την Σμύρνη, την Πόλη, την Προποντίδα, την Καππαδοκία και το Αϊβαλί, υπό την καθοδήγηση της Μαρίας Παπαλάνη, με τη συνοδεία ορχήστρας, την οποία αποτελούσαν οι εξαίρετοι μουσικοί Λευτέρη Μπουρνιά (κλαρίνο), τον Σπύρο Κολιαβασίλη (λύρα Καππαδοκίας, ούτι, τραγούδι), τον Ιωάννη Θέμελη (λαούτο), την Λαμπρινή Κάμπουρα (κανονάκι), τον Ρένο Ευθυμίου (κρουστά), υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του Στράτου Γατανά. Με την εκπληκτική φωνή της η Ερήνη ταξίδεψε το ακροατήριο στις αλησμόνητες πατρίδες, ενώ συμμετείχαν και οι Παντελής Γατανάς και Παναγιώτης Παπαστεφάνου. Αποσπάσματα από το βιβλίο «Τρεις Αιώνες, Μια Ζωή» της Φιλιώς Χαϊδεμένου διάβασε η Κυριακή Γατανά.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες εξέφρασαν οι διοργανωτές στους χορηγούς Φώτη Σαββίδη, Στυλιανό Ζερβούδη, Παντελή Μεστούση, Νικόλαο Μεστούση και π. Βασίλειο Λούρο.
