ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ – Του Πέτρου Κασφίκη, ΤΟ ΒΗΜΑ –
Όταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος διάβαινε το κατώφλι του Λευκού Οίκου το μεσημέρι της Δευτέρας, αντίκριζε ένα περιβάλλον που, αν και γνώριμο στην όψη, ελάχιστα θύμιζε την Αμερική των πρώτων χρόνων της πατριαρχικής του διακονίας.
Η μεταψυχροπολεμική αισιοδοξία που είχε συναντήσει το 1997 στην πρώτη του συνάντηση με τον Μπιλ Κλίντον είχε ήδη δώσει τη θέση της στην αβεβαιότητα του 2002 με τον Τζορτζ Μπους, στην ελπίδα του 2009 με τον Μπαράκ Ομπάμα και στην ασφυκτική σκιά της πανδημίας το 2021 με τον Τζο Μπάιντεν.
Αυτήν τη φορά, ο Πατριάρχης έμπαινε στον Λευκό Οίκο σε μια Αμερική πολιτικά πολωμένη και κοινωνικά διχασμένη όσο ποτέ άλλοτε. Δίπλα από την κεντρική είσοδο της Δυτικής Πτέρυγας, εκεί όπου περίμενε η υπεύθυνη του πρωτοκόλλου, οι οθόνες της αίθουσας Τύπου μετέδιδαν εικόνες από τα πρόσφατα ντιμπέιτ του Τσάρλι Κερκ. Την ίδια στιγμή, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος μιλούσε ζωντανά σε ένα podcast, κηρύσσοντας ανοικτά τον πόλεμο απέναντι στη ριζοσπαστική αριστερά.
Από την πιθανότατα τελευταία του επίσκεψη στον Λευκό Οίκο, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος πρέπει να έφυγε με ανάμεικτα συναισθήματα. Προβληματισμένος για το μέλλον της χώρας που ο ίδιος αποκαλεί ως τη «μεγαλύτερη δημοκρατία», αλλά και ικανοποιημένος για όσα άκουσε πίσω από τις κλειστές πόρτες του Οβάλ Γραφείου.
Δεσμεύσεις για την Χάλκη
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», η σημαντικότερη δέσμευση που έλαβε ο Οικουμενικός Πατριάρχης ήταν η υπόσχεση του ίδιου του Ντόναλντ Τραμπ ότι, όταν έρθει η στιγμή να φιλοξενήσει τον Ταγίπ Ερντογάν στον Λευκό Οίκο, θα θέσει ευθέως το ζήτημα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
Η προοπτική μιας τέτοιας επίσκεψης, ωστόσο, έχει μέχρι σήμερα επανειλημμένα προσκρούσει στις τακτικές υπαναχωρήσεις της τουρκικής πλευράς, που εμποδίζουν τη διαμόρφωση κοινού εδάφους. Παρ’ όλα αυτά, ο Αμερικανός Πρόεδρος εμφανίστηκε πρόθυμος να είναι έτοιμος και ζήτησε από την πατριαρχική αποστολή να ετοιμάσει αναλυτικό υπόμνημα, ώστε ο Λευκός Οίκος να διαθέτει πλήρη εικόνα για το θέμα.
Η συνάντηση εκτιμάται θετικά, καθώς συνιστά από αμερικανικής πλευράς μια έμπρακτη αναγνώριση όχι μόνο της πνευματικής αποστολής και της ιστορικής βαρύτητας, αλλά και της γεωπολιτικής σημασίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Θερμό Κλίμα στο Οβάλ Γραφείο
Αν και η περιρρέουσα πολιτική ατμόσφαιρα ήταν φορτισμένη, το κλίμα μέσα στο Οβάλ Γραφείο αποδείχθηκε εντυπωσιακά φιλικό. Ο Ντόναλντ Τραμπ υποδέχθηκε όρθιος τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, μια κίνηση που, για όσους γνωρίζουν τον τρόπο που κινείται, δεν θεωρείται αυτονόητη. Ο Αμερικανός Πρόεδρος ήταν ευδιάθετος, πρόσφερε καφέ και με το χιούμορ του συνέβαλε ώστε η πατριαρχική αποστολή να αισθανθεί άνετα.
Η παρουσία εξεχόντων Ελληνοαμερικανών στο πλευρό του Προέδρου συνέβαλε επίσης στο θετικό κλίμα, καθώς το παρών έδωσαν ο επικεφαλής του Γραφείου Επιστήμης και Τεχνολογικής Πολιτικής, Μάικλ Κράτσιος, ο πρώην προσωπάρχης του Λευκού Οίκου, Ράινς Πρίμπους, και η Αλεξάνδρα Βελέτση, διευθύντρια του Γραφείου Επισκεπτών του Λευκού Οίκου.
Ο Πατριάρχης, από την πλευρά του, ευχαρίστησε τον Πρόεδρο για το «ωραίο δώρο» που είχε σταλεί στο ξενοδοχείο του. Πιστός στην παράδοση της φαναριώτικης διπλωματίας, δεν έφθασε με άδεια χέρια, προσφέροντας ένα κεραμικό από τη Νίκαια, με συμβολική αναφορά στα 1700 χρόνια από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, ενώ έβγαλε από την τσέπη του μικρά σταυρουδάκια και φυλαχτά για τα εγγόνια του Αμερικανού Προέδρου, συνοδεύοντάς τα με την προσωπική του ευχή.
Αυτοκεφαλία Εκκλησίας της Ουκρανίας: «Ώστε εσείς το κάνατε»
Ο Πρόεδρος Τραμπ, χωρίς ιδιαίτερη εξοικείωση με τα εκκλησιαστικά ζητήματα, έδειξε ενδιαφέρον όταν πληροφορήθηκε ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης παραχώρησε την αυτοκεφαλία στην Ουκρανική Εκκλησία. «Ώστε εσείς το κάνατε», σχολίασε με έκδηλη περιέργεια, αναγνωρίζοντας με τον τρόπο του το κύρος και την ισχύ του θεσμού.
Πίσω από την αντίδραση αυτή κρύβονταν προσεκτικά σχεδιασμένες παρεμβάσεις. Ο πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου, πατέρας Αλεξ Καρλούτσος, όντας «μπαρουτοκαπνισμένος» από πολυάριθμες αποστολές στο Οβάλ Γραφείο, μίλησε στη γλώσσα που ο Τραμπ κατανοεί και εκτιμά: την ισχύ και τη συνέχεια. Έτσι, εξήγησε την έννοια της αποστολικής διαδοχής, υπογραμμίζοντας ότι ο Πατριάρχης είναι διάδοχος του Αποστόλου Ανδρέα.
Η τακτική της ανοιχτής και άμεσης συζήτησης, χωρίς περιστροφές, ταίριαξε με το στυλ του Αμερικανού Προέδρου, που φάνηκε να ανταποκρίνεται. Καθοριστικό ρόλο έπαιξε και ο Ρέινς Πρίμπους, πρώην προσωπάρχης του Τραμπ, ο οποίος με τις παρεμβάσεις του διευκόλυνε τη ροή του διαλόγου.
Τέλος, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος τοποθέτησε το ζήτημα σε ιστορικό πλαίσιο, εξηγώντας στον Τραμπ τη σημασία που έχει η επιβίωση και παρουσία του Πατριαρχείου στην Κωνσταντινούπολη επί δεκαεπτά αιώνες, παρά τις αντιξοότητες και το ασφυκτικό πλαίσιο που το περιβάλλει.
Ξεχώρισε ο Τζέι Ντι Βανς
Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς ξεχώρισε με τον σεβασμό και τη γνώση που επέδειξε. Παρότι πιστός Καθολικός, σε μια κίνηση που δεν πέρασε απαρατήρητη, φίλησε το χέρι όλων των ιεραρχών. Καθ’ όλη τη διάρκεια της συζήτησης έδειξε να γνωρίζει όχι μόνο τα πολιτικά ζητήματα, αλλά και την ιστορία του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Σε μια αποστροφή του λόγου του μάλιστα υπενθύμισε στον Τραμπ ότι η Κωνσταντινούπολη, μαζί με τη Ρώμη, αποτελούν τα δύο μεγάλα κέντρα της Χριστιανοσύνης. Από την πλευρά του, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος συλλυπήθηκε τον αντιπρόεδρο για την άνανδρη δολοφονία του φίλου του Τσάρλι Κερκ, προσευχόμενος για την ανάπαυση της ψυχής του.
Ο Πέτρος Κασφίκης είναι διαπιστευμένος ανταποκριτής στον Λευκό Οίκο και στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τον τηλεοπτικό σταθμό MEGAκαι την εφημερίδα Το Βήμα. Για τις τελευταίες εξελίξεις από την Ουάσιγκτον μπορείτε να κάνετε εγγραφή στο κανάλι του στο YouTube: youtube.com/c/PKas?sub_confirmation=1
