ΤΙΡΑΝΑ – [Φώτος: Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας]
Μέσα σε ειδική κρύπτη στον Καθεδρικό Ναό της Αναστάσεως στα Τίρανα, όπως ήταν η επιθυμία του, αναπαύεται πλέον ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος που απεβίωσε σε ηλικία 95 ετών το Σάββατο Ιανουαρίου στην Αθήνα.
Από την ημέρα αυτή έως και την ημέρα της ταφής του, την Πέμπτη 30 Ιανουαρίου, ο κόσμος σε Ελλάδα και Αλβανία, όπου τέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα το σκήνωμά του, τον αποχαιρέτησε με σεβασμό και αγάπη.
Της νεκρώσιμης ακολουθίας προέστη ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, με τη συμμετοχή της Ιεραρχίας της Εκκλησίας Αλβανίας και Προκαθήμενων και Αντιπροσώπων άλλων Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, παρουσία και των πολιτειακών και πολιτικών αρχών της Αλβανίας, αλλά και του Πρωθυπουργού της Ελλάδας.
Στον επικήδειο λόγο του ο Οικουμενικός Πατριάρχης είπε:
“Καθήκον θλιβερόν μας συνεκέντρωσε σήμερον εις την Αλβανικήν πρωτεύουσαν! Ο μέγας στύλος της εν Αλβανία Ορθοδόξου Εκκλησίας έπεσεν! Ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος εξεδήμησεν εις Κύριον! Και ναι μεν το άγαν προβεβηκός της ηλικίας και ο από καιρού κλονισμός της υγείας του σεπτού Προκαθημένου μας προητοίμαζον δια το επερχόμενον τέλος της επί γης αυτού πορείας. Ουχ ήττον, η στέρησις τοιούτου πνευματικού Πατρός και εκκλησιαστικού ηγέτου προκαλεί βαθείαν κατ’ άνθρωπον θλίψιν! Ο Αναστάσιος υπήρξεν ο υπηρέτης του θαύματος της εκ νεκρών αναστάσεως της τοπικής Εκκλησίας, μετά την μεγάλην και σκοτεινήν νύκτα της στρατευομένης αθεΐας, μετά τον μέγαν διωγμόν των Χριστιανών από μέρους αντιθέου καθεστώτος.
Όταν το καθεστώς αυτό κατέρρευσε και εφάνη δυνατή η ανασυγκρότησις της Εκκλησίας, η ποτνία Μήτηρ Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως ανεζήτησε τον προικισμένον άνδρα, ο οποίος θα ηδύνατο να αναλάβη την διάσωσιν του κλυδωνιζομένου σκάφους. Τον άνδρα εκείνον, ο οποίος θα συνεδύαζεν αρετήν, ευφυΐαν, αποφασιστικότητα, αγωνιστικόν φρόνημα, εργατικότητα, διπλωματικήν ευστροφίαν, διεθνή, ει δυνατόν, αναγνωρισιμότητα, πίστιν ακλόνητον εις την ιεράν αποστολήν, αφοσίωσιν εις τα πατρώα θέσμια και αγάπην δια τον πονεμένον λαόν του Θεού. Και τα ηύρομεν πάντα ταύτα εις το πρόσωπον του Τιτουλαρίου τότε Μητροπολίτου Ανδρούσης, ανδρός, ο οποίος είχε και εις την Ιεραποστολήν της Αφρικής λαμπρύνει την μαρτυρίαν του, και ακαδημαϊκήν επιφάνειαν ου την τυχούσαν είχε, και κατά τον καλλίτερον τρόπον είχε συστήσει τον εαυτόν του εις την Εκκλησίαν!”
Λευκαδιοκεφαλλήν εις τήν καταγωγήν ο μακαριστός Αναστάσιος εγεννήθη εν Πειραιεί και νεώτατος ειργάσθη εις την εσωτερικήν ιεραποστολήν, εις χιλιάδας νέων διδάξας την ευσέβειαν! Δι᾽ αυτόν τό ότι υπήρχεν ήτο εν θαύμα του Θεού! Η αγία μήτηρ του απέκρουσε μετά βδελυγμίας τήν παρότρυνσιν των ιατρών να υποστή άμβλωσιν, ώς πάσχουσα εκ φυματιώσεως, επειδή ο θάνατος ήτο δήθεν αναπόφευκτος τόσον δι᾽ αυτήν, όσον καί διά τό κυοφορούμενον! Και ευτυχώς! Διότι το κυοφορούμενον ήτο ο λαμπρός ανήρ, ο οποίος σήμερον, μετά ενενήκοντα πέντε ολόκληρα ετη, κείται άπνους ενώπιον ημών, αφού διέγραψε μίαν λαμπράν εκκλησιαστικήν πορείαν καί διακονίαν! Ηγάπησε τά γράμματα καί διεκρίθη ως σπουδαίος ερευνητής θρησκειολόγος, παρουσιάσας εις το Ορθόδοξον κοινόν το Ισλάμ, τον Ιουδαϊσμόν, τον Βουδδισμόν και τα Αφρικανικά θρησκεύματα. Ούτω συνέβαλε μεγάλως εις μίαν καλλιτέραν κατανόησιν των πιστών των άλλων θρησκειών, οι οποίοι ζουν πλέον δίπλα μας, και εις την οικοδομήν σχέσεων καλής συνυπάρξεως και συνεννοήσεως.
Μεγάλη του όντως αγάπη υπήρξεν η εξωτερική ιεραποστολή, εις τήν οποίαν αφιέρωσε τα ωραιότερα χρόνια της νεότητός του, έθεσεν ισχυρά θεμέλια, κατήρτισε σπουδαία στελέχη όλων των βαθμών της Ιερωσύνης, ανέπτυξε το όνομα και το πρόσωπον του πρεσβυγενούς Πατριαρχείου Αλεξανδρείας!
Ως Διευθυντής της Αποστολικής Διακονίας της Ἐκκλησίας της Ελλάδος προέβη εις την έκδοσιν Πατερικών Κειμένων, συμβαλών εις την στροφήν εκ των οθνείων προς το Ορθόδοξον πνεύμα κειμένων που εκυριάρχουν μέχρι και της δεκαετίας του ᾽60, επί τας πηγάς των υδάτων και τον υγιή άρτον της Πατερικής Θεολογίας. Ορθόδοξον Πατερικόν άλας είχε πάντοτε και η παρουσία του εις την Οικουμενικήν Κίνησιν και το Παγκόσμιον Συμβούλιον Εκκλησιών, ενώ υπήρξεν η ψυχή του «Συνδέσμου», ήτοι της Παγκοσμίου Οργανώσεως Ορθοδόξων Νεανικών Κινήσεων, του οποίου ήτο ἐκ των ιδρυτών.
Η Εκκλησία της Αλβανίας, από της αρχής της ανακηρύξεως αυτής εις Αυτοκέφαλον, είχε ταραχώδη ιστορίαν, δια λόγους κυρίως πολιτικούς. Αλλά η πλήρης συμφορά ήλθε δια της αποφάσεως «καταργήσεως» της θρησκείας υπό του αθεϊστικού καθεστώτος, ότε οι ιερείς εδιώχθησαν, απεσχηματίσθησαν, τους απηγορεύθη πάσα λειτουργική πράξις και η Εκκλησία κατέστη Εκκλησία διωκομένων, Εκκλησία κατακομβών. Το 1991 το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, εν τη οφειλετική μερίμνη του υπέρ πασών των εμπεριστάτων Εκκλησιών, τον εκάλεσε και τον απέστειλεν εις Αλβανίαν ως Πατριαρχικόν Έξαρχον, προκειμένου να θέση νέα θεμέλια και να φέρη το μήνυμα της Αναστάσεως εις τον πονεμένον Ορθόδοξον λαόν της Χώρας. Μετά δε από εν και ήμισυ έτος, και αφού έδωκεν άριστα δείγματα αναγεννητικού έργου, τον εξέλεξε και τον κατέστησεν Αρχιεπίσκοπον Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, την 24ην Ιουνίου 1992, εις τας αρχάς της ταπεινής ημών Πατριαρχίας.
Ασφαλώς, η ποιμαντορία του δεν υπήρξεν ανέφελος! Εν μέσω συμπληγάδων εχώρει πάντοτε και επί ξυρού ακμής επορεύετο! Άλλωστε, είχε το χάρισμα και κατάλληλα πρόσωπα να επιλέγη ως αμέσους συνεργάτας του, και οδούς να διανοίγη εκεί όπου εφαίνετο αδιέξοδος, και τους απαραιτήτους πόρους να εξευρίσκη δια την εκ της τέφρας αναγέννησιν της Εκκλησίας. Ιεροί Ναοί, Μοναί, Εκπαιδευτήρια, Ιερατική και Θεολογική Σχολή, νοσοκομεία και άλλα κοινωφελή ιδρύματα είναι ολίγα μόνον από τα πολλά επιτεύγματα του. Φύσει γλυκύς, επιεικής, υποχωρητικός όπου έπρεπεν, αλύγιστος και ανυποχώρητος όπου το συμφέρον της Εκκλησίας επέβαλλε, διπλωμάτης σπανίας δεξιότητος, εγνώριζε να λειαίνη ακάνθας, να αποφεύγη τριβάς, να θεραπεύη πληγάς, να καταρτίζη ψυχάς, να συγκροτή θεοφιλώς την Εκκλησίαν.
Θα ενθυμούμεθα ο,τι ωραίον, ο,τι λαμπρόν, ο,τι θεοφιλές, ο,τι οικοδομητικόν της Εκκλησίας έπραξε και επέτυχεν ο μακαριστός, και δοξάζομεν τον Θεόν, ο Οποίος εχαρίσατο εις την σύγχρονον Εκκλησίαν Πρωθιεραρχικόν ανάστημα του ύψους του Αναστασίου Γιαννουλάτου!”
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του, ο Οικουμενικός Πατριάρχης σημείωσε:
“Ο Αναστάσιος ως προσωπικότης και ως Πρωθιεράρχης, ασφαλώς είναι αναντικατάστατος! Και η στέρησίς του συνιστά σεισμόν εις την τοπικήν Εκκλησίαν. Είμεθα, όμως, βέβαιοι ότι η ευχή του, μαζί με τας πρεσβείας πάντων των Αγίων του Ιλλυρικού, θα βοηθήση εις την εκλογήν του πλέον αξίου και καταλλήλου δια τον θρόνον διαδόχου του. Η Μήτηρ Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, θα περιβάλλη και τον νέον Αρχιεπίσκοπον, όποιος και αν είναι αυτός, με πολλήν αγάπην και θα είναι πάντοτε παρά το πλευρόν του, ετοίμη η Μήτηρ Εκκλησία να συμπαρασταθή εις παν ο,τι χρειασθή η τοπική Αυτοκέφαλος Εκκλησία!
Αδελφέ Αναστάσιε! Από κέντρου ψυχής και καρδίας σε αποχαιρετούμεν, ευχόμενοι την μετά των δικαίων και Αγίων κατάπαυσίν σου!
Αιωνία και εν ευλογίαις η μνήμη σου!”
